Het IJsselmeer.
Het IJsselmeer, een kleine geschiedenis.
Voor de oorsprong van het IJsselmeer moeten we 3000 jaar terug. Na een aantal overstromingen kreeg de binnenmeer Flevomeer een open verbinding met de Waddenzee. Hierdoor is Friesland van West-Friesland gescheiden. De getijden konden nu zonder beperkingen het land binnenstromen en het Aelmere was geboren. De belangrijkste verbinding tussen Noordzee en Aelmere was het Marsdiep, het zeegat tussen Noord-Holland en Texel.
Vanaf ca. 1300 na Chr. wordt de benaming Zuiderzee steeds meer gebruikt. De Zuiderzee viel eigenlijk in twee delen uiteen. De scheiding was de lijn tussen Enkhuizen en Stavoren. Het ‘Friese Bekken’ lag noordelijk van deze lijn, de ‘Kom’ zuidelijk. Het Friese bekken was relatief diep en zout, de Kom ondiep en, door de aanvoer van verschillende rivieren, zoet water.
Handel en visserij.
Aan de Zuiderzee kust zijn verschillende havensteden ontstaan. In de middeleeuwen waren steden als Kampen, Harderwijk, Stavoren en Elburg lid van de ‘Hanze’ en werden welvaren door de vrachtvaart op de Oostzee. De Nederlandse handel bestond vooral uit bulkgoederen als graan en hout. Deze Oostzeehandel legde de basis voor de Gouden eeuw.
Aan het eind van de middeleeuwen werd er vooral op zalm en steur gevist. Door de toenemende vraag naar vis werd er steeds meer op kleiner vissoorten gevist zoals pietermannen, fint, baarzen, spiering en brasem. Als gevolg van verzilting werden de zoetwatervissen meer en meer verdrongen door zoutwatervissen als ansjovis en haring. Vooral Enkhuizen is groot geworden door de haringvangst. Dit is nog altijd te zien in het stadswapen van de stad.
Moderne tijd.
In 1916 werd besloten de Zuiderzee af te sluiten van de Noordzee en de Zuiderzeewet werd aangenomen. De belangrijkste beweegreden voor de afsluiting van de Zuiderzee is niet het beperken van het overstromingsgevaar, maar meer het opvoeren van de landbouwproductie en de bijbehorende export.
Het eerste deel van de Zuiderzeewerken bestond uit het bouwen van een dijk tussen het Hollandse vasteland en het eiland Wieringen (1920). Deel twee was de Afsluitdijk tussen het Hollands Den Oever en het Friese dorp Zurich. In 1927 is men met de bouw begonnen. In 1932 werd het laatste gat gesloten. Hiermee kwam er ook een eind aan de Zuiderzee, en ontstond het IJsselmeer. Binnen 1,5 jaar was het water helemaal verzoet. Dit betekende het eind van de visserij. Enkel de vissers van het eiland Urk hebben hun vloot verplaatst naar de Noordzee.
In het oostelijke en zuidelijke deel zijn 3 polders aangelegd en vormen de huidige provincie Flevoland. Hierdoor is het IJsselmeer ongeveer half zo groot als de Zuiderzee. In 1976 is de Houtribdijk aangelegd die een verbinding vormd tussen Enkhuizen en Lelystad. Hierdoor is het IJsselmeer verdeeld in een noordelijk en een zuidelijk (Markermeer) deel.
De Medusa, die in 1903 is gebouwd, heeft vracht gezeild over de Zuiderzee richting de Oostzee. Tegenwoordig is het vrachtruim van de Medusa ingericht als een comfortabele groepsaccommodatie en kunt u al zeilend de historie van de Zuiderzee en het IJsselmeer opsnuiven!
Zeilen op de Medusa.
Lijkt het u wel iets om met een klassiek zeilschip dit deel van Nederland te ontdekken? Klik dan op de link voor het contactformulier, of stuur me een WhatsApp bericht.
Vergeet niet op Instagram te kijken voor een leuke foto impressie van de zeilreizen van de Medusa.
Deel deze pagina: